مسئله این است که بازماندگی از تحصیل هنوز مسئله‌ی جامعه نشده است!
گزارشی کوتاه از اولین نشست تخصصی بنیاد حرکت انسانی با موضوع: علل بازماندگی از تحصیل.
فقر، نداشتنِ آگاهی‌ست و تلاش‌های آگاهانه برای ریشه‌کنی فقر فرهنگی در جامعه، اثرات مثبت و پایداری خواهد داشت که منتهی به شرایط اجتماعی بهتر برای مردم خواهد شد. بهرحال هر اتفاق خوبی از یک جایی شروع شده و بنیاد هم در ادامه‌ی برنامه‌های فرهنگی خود برای آگاه‌سازی، نشست‌های تخصصی را با حضور افراد کارشناس و باتجربه‌ی دغدغه‌مند آغاز کرده است تا مسائل و مشکلات مربوط به زندگی فردی و اجتماعی را به چالش بکشد تا شاید از میان بحث و گفتگوها، برای اذهان عمومی مسئله و دغدغه‌ای ایجاد کند و به روزنه و راه‌حلی برسد.
آیا بازماندگی از تحصیل یک مسئله اجتماعی است؟
سخنرانان اولین نشست، دکتر مجید دانایی(استاد دانشگاه، فعال و پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی) و آقای امین نادری(کنشگر و فعال اجتماعی) بودند که با همراهی خانم اسما رونخواه(کارشناس ارشد جامعه‌شناسی و مسئول واحد توانمند‌سازی اجتماعی بنیاد) برنامه را آغاز کردند. در ابتدای گفتگو، دکتر دانایی مطرح کرد که «بازماندگی از تحصیل هنوز برای جامعه و مردم تبدیل به یک مسئله جدی و قابل بحث نشده! در سند آسیب‌های اجتماعی، کودکان کار… خشونت، سرقت و مسائلی از این قبیل به‌عنوان یک مسئله و مشکل مطرح شده اما بازماندگی از تحصیل نه. بنابراین به‌نظر من هنوز به‌عنوان مسئله اجتماعی نمی‌شه بهش پرداخت اما این به این معنی نیست که این امر مهمی نیست، اتفاقا امر مهمیه. اگر حداقل از جنبه‌ی حقوق انسانی به قضیه نگاه کنیم این مهمه که کسی از حقش، محروم نمونه.» دکتر دانایی در ادامه مثال قابل تاملی زد:«بررسی سرمنشاء مهمه. بذارین یک مثال بزنم؛ توی مدل‌های اقتصادیِ جرم، میگن جایی که محرومیت اقتصادی اتفاق میفته، بعدش خشونت اتفاق میفته. در کشور ما و بعضی ملت‌ها این مسئله با تاخیری یکی و دوساله رخ می‌ده. مثلا وقتی تورم بالا می‌ره، یکی دوسال بعدش خشونت فراگیر می‌بینین توی حوزه‌های مختلف… اینجا در واقع نمی‌شه گفت این تورمه مهم نیست به اون خشونته بپردازیم! مسئله‌ی ترک تحصیل هم از همین جنسه و با اهمیت بسیار بیشتر!» «رئیس جمهور یکی از کشورهای توسعه یافته توی یکی از سخنرانی‌هاش میگه که ما اگر قرار باشه در آینده بتوانیم موقعیت اقتصادی‌مون رو حفظ کنیم باید تحصیل کودکانمان الان متناسب با این هدف باشه، با این وضعیت نمی‌توانیم!»
در ادامه گفتگو به کیفیت پایین آموزش در کشورمان اشاره شد که حتی اگر کودک از آن بهره‌مند شود هم بهره‌ی زیادی نمی‌برد. اما از جهاتی در بعضی مناطق بودنِ همین آموزش بی‌کیفیت بهتر از نبودن آن است.
در ادامه کارشناس مجری برنامه از آقای نادری پرسید که: «آیا به نظر شما از اونجایی که میشه گفت بازماندگی از تحصیل می‌تونه ریشه‌ی مسائل زیادی مثل مشکل کودکان کار، تکدی‌گری کودکان، کودک‌همسری و مشکلاتی از این دست هستش آیا شما بازماندگی از تحصیل رو یک مسئله اجتماعی می‌دونین؟»
آقای نادری در پاسخ گفت که: «جواب دادن به این سوال راحت نیست و باید جوانب بیشتری رو مدنظر گرفت و بررسی کرد. اما اجازه بدین به نقش جامعه در این مورد اشاره کنم. چون زمانی که به هر دلیلی خانواده، کودک رو می‌فرسته داخل شهر برای تکدی یا کارهای ناچیز… و مردم از سر دلسوزی به این بچه‌ها کمک می‌کنن، در واقع خانواده بیشتر ترغیب و تشویق میشه برای ادامه دادن این کار و دیگه کودک رو به جای اینکه بفرستن مدرسه می‌فرستن سرچهارراه. چون بهرحال داره درآمد کسب می‌کنه. بهمین‌خاطر به‌نظرم بیشتر باید به این نقشِ جامعه پرداخته بشه.»
بحث و گفتگو بعد از آن، رسید به اینجا که در واقع چند مدل کودک بازمانده از تحصیل داریم؛ کودکی که ترک تحصیل کرده و کودکی که اصلا به شرایط برخورداری از تحصیل نرسیده. از جمله کودکان اتباع و یا فرزندان ایرانی که به هر دلیلی شناسنامه و اوراق هویتی ندارند. اما جدا از دلایلی که اشاره شد مثل همین مشکل مهاجر بودن یا نداشتن شناسنامه و همچنین مزایای تکدی‌گری یا فروشندگی در چهارراه، یک دلیل دیگر هم؛ خود مسئله ظرفیت پذیرش مدارس هست که عملا امکان پذیرش دانش‌آموز را از نظر فضای فیزیکی و آموزشی ندارند و خب همین می‌تواند باعث بازماندگی از تحصیل کودک بشود. همچنین مخارج تحصیل که عملا خیلی از خانواده‌ها امکان پرداختش را ندارند موجب صرف‌نظر خانواده از ثبت‌نام یا ادامه تحصیل دانش‌آموز می‌شود.
در ادامه دکتر شرکا(عضو مجمع خیرین ترویج آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای) که در جمع حضار، حضور داشت اشاره داشت که: «پیشرفت و توسعه، چهار اصل داره و دو چاشنی، اگر می‌بینین کشوری، جامعه‌ای پیشرفت می‌کنه به این اصول پایبنده، اولیش تعامل هستش. دوم؛ گفتگو. سوم؛ احترام و درک متقابل و چهارم؛ شناخت و تقویت فصل مشترک در جامعه. و دو چاشنی صداقت در گفتار و کردار و تلاش هوشمندانه و دانش‌محور. این‌ها اگر در فرهنگ جامعه تزریق بشه امیدی به بهتر شدن و پیشرفت هست و خواهش می‌کنم فضای گفتمان رو تقویت کنید.» حرف ایشان تایید و تاکیدی بر برگزاری این مدل نشست‌ها بود که البته به شکل تعاملی و پرسش‌وپاسخ برگزار شود تا مخاطبین هم سهم بیشتری داشته باشند. این اولین نشست و اولین تجربه بود که امیدواریم با استقبال مخاطبین، در جلسات بعدی به شکل بهتر و پربارتری برگزار شود.
در صورت تمایل به استفاده از مطالب کامل این نشست می‌توانید فیلم این نشست را در آپارات تماشا کنید.
){kind=link}
بدون دیدگاه